Peyami Safa
Ötüken Yayınları
Peyami Safa, edebiyatımızın en iyilerinden. Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, Fatih-Harbiye, Yalnızız gibi hepsi ünlü ve sevilen birçok romanı var. Ayrıca, Server Bedii adıyla yazdığı romanları da bulunmakta.
Bir Tereddüdün romanı lezzetli bir roman. Öncelikle, yazar, insan ruhunu ve iniş çıkışlarını derinlemesine bir detayla anlatıyor. Ruhun detaylarını ondan okumak oldukça şaşırtıcı. Herhalde, hepimizin içindeki duyguları, düşünceleri böylesine ortaya çıkaran bir yazar azdır.
Ayrıca, kahramanları yoluyla yazar kendi döneminin bütün ayrıntılarını da gözlerimizin önüne seriyor. Ülkenin düşünsel durumu, aydınların yaşantısı özellikle. Aslında, Hüseyin Rahmi romanlarında olduğu gibi, yazar, kahramanları yoluyla dünya, yaşam, sanat, insan, aşk, kültür üzerine kendi düşüncelerini anlatıyor bizlere. Bir anlamda sanki her şeyi anlatmak istiyor, her şeye bir cevap vermek. Hüseyin Rahmi, bunu, romanın birkaç sayfasında yapıyor, Peyami Safa ise çok daha fazla sayıda sayfada düşüncelerini açıklıyor bize.
Bir Tereddüdün Romanı, adı gibi, tereddüdü anlatıyor. Tereddütleri yüzünden ne yapacaklarına karar veremeyen insanları. Romanın üç kahramanı var, yazar, Mualla, Vildan. Aydın, iyi eğitimli bir yazar ve gazeteci, başkahraman. Belki de Peyami Safa, kendisini anlatmış. Ayrıca, bu yazar yoluyla, o dönemin modern aydınlarını da anlatmış oluyor. Kafası karışık hepsinin. Bir yandan aydın bir yaşam sürerken, üretirken diğer yandan da bohem bir yaşam sürüyorlar.
Mualla, saf, temiz bir genç kız, eğitimli ve kitap sever. Bir kitap okuyor ve kitaptaki sorunlu hayattan etkileniyor, okuduğu kitaptaki kahraman hasta ve ölümden söz ediyor sürekli. Mualla, bu kitabın yazarı ile tanışmak istiyor ve tanışıyor, ortak bir arkadaş yoluyla. Yazar, Mualla’dan hoşlanıyor ve evlenmeye karar veriyor. Mualla’ya düşünmesi için zaman veriyor. Mualla tereddüt içinde, yazar da tereddüt içinde.
Vildan ise modern bir kadın, İtalya’da yaşıyor ve evli ve o da yazarın kitaplarına hayran. Yazarın evlenme kararını duyunca yazarla konuşmaya geliyor. Yazar, Vildan’dan da etkileniyor. Mualla, yazara uzak bir kültürde ancak Vildan ona daha yakın. Yazar, Vildan ile ilişkisinde de tereddütte, Vildan ise daha az tereddütte gibi duruyor.
Yazar, Mualla, Vildan üçlüsünün ağzından öğreniyoruz aralarında geçenleri ve her bir kahramanın da kişisel düşüncelerini. Hepsi çelişkiler içinde, ruhları karmaşık, ne istediklerini de pek bilmiyorlar. Peyami Safa yazar ve iki kadının hayatını çok gerçekçi bir tarzda anlatmış. Her birinin hayatı etkileyici bir dille, hatta büyülü bir dille sunuluyor bize. Düşünsel, ruhsal bir roman olmasına rağmen çok heyecanlı. Ayrıca, roman içinde bir roman daha var. Mualla’nın etkilendiği romanı da okuyoruz. Bunun yanında, dönemin edebiyatçıları ve sanat eserleri de romanda yer alıyor.
Kaçırılmaz.
Not:4/4